در دهه گذشته، زبان برنامهنویسی پایتون بین همه برنامهنویسان از توسعهدهندگان وب گرفته تا طراحان بازی و سازندگان ابزار از محبوبیت بالایی برخوردار شد. ولی چرا؟ چون یادگیری و استفاده از آن بسیار ساده و در عین حال بسیار قدرتمند است.
در آخرین روزهای سال 1989 یک جوان هلندی به نام خَودو فان روسوم که از تعطیلات کریسمس حوصلهاش سر رفته بود، تصمیم گرفت سرش را با رایانه شخصیاش گرم کند. تصمیمی که به تولد زبان برنامهنویسی پایتون منجر شد. او در همان روزها اهداف زیر را برای پایتون مشخص کرده بود:
1. یک زبان برنامهنویسی ساده و بصری، در حالی که قدرت رقیبان خود در دنیای حرفهای را داشته باشد.
2. متن باز؛ هر فردی بتواند در توسعه این پروژه کمک کند.
3. کد برنامه قابل درک و آسان برای راحت خواندن یک متن انگلیسی.
4. مناسب برای کارهای روزمره و مخصوص طراحی سریع و آسان یک برنامه با مدت زمان کم.
این زبان برنامهنویسی اکنون تعداد زیادی از این خواستهها را برآورده کرده است. طی این مدت پایتون پیشرفت کرده و به عنوان یک زبان برنامهنویسی محبوب در دنیای مجازی اینترنت شناخته میشود.
برای یادگیری پایتون منابع زیادی وجود دارد که بسیاری از آنها رایگان است و ما اینجا تعدادی از آنها را معرفی میکنیم. برای به دست آوردن بهترین نتیجه، توصیه میشود از تمام این وبسایتها استفاده کنید؛ چرا که هریک از آنها جنبههای منحصر به فردی از این زبان برنامهنویسی را آموزش میدهند.
مانند یک دانشمند IT فکر کنید
مهمترین جنبه یادگیری پایتون این است که نه فقط به شما چگونگی استفاده از زبان برنامهنویسی پایتون را یاد میدهد بلکه به شما میآموزد چگونه مانند برنامهنویسان فکر کنید. اگر حتی این اولین بار است که کدنویسی میکنید، سایت openbookproject.net یک منبع بسیار مناسب برای شما خواهد بود (آموزش پایتون در آدرس http://www.openbookproject.net/thinkcs/python/english2e/) قرار دارد.
البته به یاد داشته باشید این آموزش نیازمند یک تغییر اساسی در شیوه تفکر است. دستیابی به این تغییر برای برخی ساده و برای برخی بسیار مشکل است؛ ولی وقتی به هدف خود خواهید رسید که پشتکار داشته باشید. هنگامی که یاد گرفتید چگونه مانند یک دانشمند علوم رایانه فکر کنید، قادر خواهید بود براحتی به زبانهای دیگر تسلط پیدا کنید.
به داخل پایتون شیرجه بزنید
مجموعه آموزش Dive Into Python (آموزش در لینک http://www.diveintopython.net/toc/index.html) برای افرادی که میخواهند کدنویسی در پایتون را یاد بگیرند و در عین حال در برنامهنویسی بیتجربه یا کمتجربه هستند، فوقالعاده است. اولین قسمت آموزش به شما یاد میدهد چگونه باید یک مفسر پایتون را روی رایانهتان نصب کنید؛ این کار میتواند برای افراد بیتجربه بسیار سخت باشد.
این وبسایت یک اشکال کوچک نیز دارد؛ خیلی سریع به سمت عمق مطلب حرکت میکند. این مساله که نویسنده چقدر سریع در زبان حرکت میکند، میتواند مبتدیان را کاملا بترساند. اگر بتوانید این مشکل را کنترل کنید، Dive Into Python به یک منبع بسیار مفید تبدیل خواهد شد. ولی اگر در کنترل آن به مشکل خوردید وبسایتهای دیگری را که در این فهرست آورده شده است مشاهده کنید تا درک بهتری از زبان بهدست بیاورید سپس به این سایت برگردید.
آموزش رسمی پایتون
برای یادگیری پایتون چه جایی میتواند بهتر از خود وبسایت رسمی پایتون باشد. سازندگان زبان یک راهنمای بزرگ و مفید تدوین کردهاند که شما را در اصول اولیه زبان پیش میبرد. (http://docs.python.org/2/tutorial/) بهترین قسمت این مجموعه آموزشی این است که عجلهای ندارد و به آرامی جلو میرود! با استفاده از چند راه مفاهیم را کاملا در ذهن شما حک میکند تا مطمئن شود کاملا متوجه آن شدهاید. قالببندی وبسایت ساده است و چشم را اذیت نمیکند، این موضوع کل آموزش را نیز سادهتر میکند.
پایتون را امتحان کنید
برخلاف سایتهای آموزشی که تا الان آورده شده، trypython.org از آن جهت خوب است و مورد توجه قرار میگیرد که یک مفسر پایتون را در خود دارد. به این معنی که میتوانید مستقیما در وبسایت پایتون کدنویسی کنید، که این کار شما را از گشتن و نصب کردن مفسر روی سیستمتان بینیاز میکند.
البته بدیهی است اگر میخواهید به طور جدی با این زبان کار کنید، سرانجام باید یک مفسر نصب کنید؛ ولی TryPython به شما این امکان را میدهد تا قبل از این که زمان زیادی صرف یادگیری زبانی شود ـ که ممکن است هیچ گاه به درد شما نخورد ـ آن را امتحان کنید. آموزشی که در این سایت وجود دارد با مفسر ترکیب شده است و شما میتوانید در همان زمان کدنویسی کرده، تغییرات را اعمال و درحین آموزش نیز تجربه کسب کنید. این سایت بهترین آموزش عملی پایتون است که میتوانید خارج از کلاس درس پیدا کنید. البته برای استفاده از TryPython ابتدا باید سیلورلایت مایکروسافت (Microsoft Silverlight) را روی مرورگر خود نصب کنید.
پایتون را یاد بگیرید
وبسایت learnpython.org همانند TryPython یک مفسر در خود دارد تا آموزش، جنبه عملیتر نیز به خود بگیرد. با این حساب این سایتها چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟ درواقع فرق چندانی ندارند.
سایت LearnPython کمی پایهایتر است که همین مساله باعث میشود مبتدیها بتوانند با درسها راحتتر پیش بروند و از مسائل مطرح شده ترس کمتری داشته باشند. همچنین برخلاف TryPython، در آخر هر درس تمرینهای برنامهنویسی قرار داده شده است. این تمرینها دانشی را که کسب کردهاید، تثبیت میکند و مطمئن میشوید آنچه را که یاد گرفتهاید، کاملا فهمیدهاید.
PyGame: گزینهای برای بازیدوستها
برای کسانی که میخواهند پایتون را برای ساخت بازیهای رایانهای یاد بگیرند، این گزینه بسیار ارزشمند خواهد بود. این وبسایت مجموعهای از کتابخانههای پایتون را در اختیار دارد که به درد تولید برنامههای گرافیکی میخورد. درحالی که پایتون عمومی در پنجره کنسول اجرا میشود که برنامهنویس را به متنهای اسکی (ASCII) محدود میکند. ولی PyGame برای نمایش تصاویر در یک صفحه غیرکنسولی ترفندهایی در چنته دارد. میخواهید بدانید بهترین قسمت آن چیست؟ یادگیری و استفاده از پایتون در آن برای شما بسیار ساده خواهد بود. در پایان اگرچه نمودار یادگیری پایتون در سطح پایینی قرار دارد، ولی این زبان آنچنان قدرتمند است که میتواند برای توسعه برنامههای کاربردی مختلفی به کار گرفته شود. محبوبیت این زبان نسبت به گذشته رشد چشمگیری داشته است و به این زودی هاهیچ نشانهای از افول آن به چشم نمیخورد. اگر میخواهید یک زبان همهکاره و قدرتمند یاد بگیرید، هیچ گاه برای نگاه انداختن به پایتون دیر نخواهد بود.